Ο τίτλος μπορεί να είναι γνωστός σε όσους έζησαν τη δεκαετία του 70 και του 80. Θα θυμούνται ίσως την ομότιτλη κινηματογραφική ταινία και το θεατρικό έργο του Δημήτριου Κολλάτου που παρουσιάσθηκαν το 1981 και το 1980 αντίστοιχα. Το ροζ σκάνδαλο του τότε μητροπολίτη Νικοπόλεως και Πρεβέζης Στυλιανού Κορνάρου απασχόλησε τα ΜΜΕ για έναν τουλάχιστον χρόνο και έλαβε μεγάλη δημοσιότητα. Πολλές αναφορές σ’ αυτό κυκλοφορούν ευρέως στο διαδίκτυο, για όσους δεν είναι ενήμεροι και θέλουν να το ερευνήσουν περισσότερο. Στο (http://el.wikipedia.org/wiki/Στυλιανός_Κορνάρος) εν ολίγοις αναφέρεται ότι ο μητροπολίτης Πρεβέζης καθαιρέθηκε από τη θέση του στη μητρόπολη το 1979, επειδή κρίθηκε από την ιερά σύνοδο «ένοχος βαρυτάτου σκανδαλισμού του πληρώματος της εκκλησίας».
Ο τότε εκκλησιαστικός σύμβουλος Κώστας Φ. δήλωσε μεταξύ άλλων ότι "ο Στυλιανός εγένετο αποδέκτης αιτήσεων διορισμού γυναικών στο Δημόσιο ή στις Τράπεζες, και η επιθυμία των γυναικών ικανοποιείτο τάχιστα, εφόσον... παρείχοντο οι δέουσες αφροδισιακές υπηρεσίες. Επίσης, μία άλλη υπηρεσία για την οποία αμείβετο ομοίως ο Στυλιανός ήταν η γραφειοκρατική διευκόλυνση εργατριών για μετανάστευση στη Γερμανία" (ΧαράλαμποςΓκούβας: Η Ιστορία του Νομού Πρέβεζας, έκδοση 2009, ISBN 978-960-87328-2-7)
Στο παρόν κείμενο, όμως, θα ασχοληθούμε με μια άλλη πτυχή της αποκαλούμενης «αγίας» προσωπικότητας του εν λόγω αρχιερέα. Ο Στυλιανός Κορνάρος ήταν μέλος της ιεράς συνόδου που «διορίστηκε» αριστίνδην από τη χούντα των συνταγματαρχών, η οποία εξέλεξε ως αρχιεπίσκοπο Αθηνών τον επίσης τηνιακό Ιερώνυμο (http://el.wikipedia.org/wiki/Αρχιεπίσκοπος_Ιερώνυμος_Α’, http://el.wikipedia.org/wiki/Εκλογή_Αρχιεπισκόπου_(Ελλάδα) ).
Οι ακροδεξιές του πεποιθήσεις, όμως, δε διαφαίνονται σε αυτό μόνο το γεγονός. Ο ίδιος είχε διατελέσει στρατιωτικός ιερέας και εξομολόγος στο στρατόπεδο συγκέντρωσης της Μακρονήσου μετά τον εμφύλιο, ενώ σύμφωνα με καταγγελίες απειλούσε τους κρατούμενους ακόμα και με… πιστόλι, ενώ συμμετείχε ενεργά στις ομάδες βασανιστηρίων. Επιπλέον, «κάρφωνε» στους διοικητές του στρατοπέδου τυχόν πληροφορίες που αποσπούσε μέσω της εξομολόγησης. Χαρακτηριστικό είναι ένα απόσπασμα από επιστολή του εξόριστου στη Μακρόνησο Γιάννη Παπανικολάου (http://falsefaith.blogspot.gr/2009/03/blog-post_17.html)
Αλλά ας πάμε τώρα στο Μακρονήσι. Μετά τα φοβερά γεγονότα του Φλεβάρη του 1948 εντάσσεται το πιο κάτω περιστατικό. Το Γενικό Επιτελείο έστειλε εκεί – όπως είναι γνωστό – τον Μπαϊρακτάρη ενίσχυση με το περιπολικό και από ξηρά και θάλασσα ρίξανε στο ψαχνό στους 7.000 του τρίτου τάγματος, όπως ονόμαζαν τους στρατιώτες που είχαν υπηρετήσει στον ΕΛΑΣ. Το μακελειό με τους εκατοντάδες νεκρούς, τραυματίες, τρελούς και τσακισμένους με τις σχοινόριζες και τους βούρδουλες είχε τελειώσει. Συνεχιζόταν τώρα εντατικά η καταπίεση και η ταπείνωση. Οι Αλφαμίτες, το Άλφα δύο και ο Στυλιανός Κορνάρος, σαν εκπρόσωπος της Εκκλησίας, είχαν αναλάβει τώρα το έργο της εξυγίανσης του τάγματος...
Μεγάλη βδομάδα. Από το βήμα ο Κορνάρος καλεί τους αμαρτωλούς να μετανοήσουν, να προσευχηθούν και να ακούσουν «για το καλό τους» τους Αλφαμίτες... Ήξεραν οι κρατούμενοι τις προεκτάσεις και συνέπειες από τις εξομολογήσεις που ζητούσε ο Στυλιανός. Όμως, υπάρχουν και αδύνατοι άνθρωποι. Ένας τέτοιος – δε γράφω το όνομά του για να μην τον πληγώσω αν είναι ακόμα στη ζωή - θέλει να εκτελέσει τα θρησκευτικά του καθήκοντα. Αποφάσισε να εξομολογηθεί. Αλλά κάτω από τις επίμονες ερωτήσεις του σημερινού δεσπότη της Πρέβεζας, υποχρεώθηκε να δώσει με ειλικρίνεια τα ονόματα των οργανωμένων στο χωριό του, αλλά και όσων ήξερε μέσα στο τάγμα.
Ο Στυλιανός, μετά τη θρησκευτική ανάκριση, κατέθεσε την έκθεση της «εξομολόγησης» του θύματός του στο Α2. Αυτή ήταν η επίσημη δουλειά του (δηλαδή χαφιεδισμός), από αυτήν έπαιρνε το μισθό του. Το Α2 κάλεσε τον εξομολογηθέντα και του ζήτησε να πει όλη την αλήθεια – τη θεωρούσαν λειψή την εξομολόγηση – με το καλό. Τον βασάνισαν φριχτά, ενώ πάνω στο μαρτύριο ο Κορνάρος με το ευαγγέλιο στο χέρι διέκοπτε λέγοντας σαρκαστικά:
-Τέκνον μου, μην κρύβεις τίποτα, πέστα όλα να ξαλαφρώσει η ψυχή σου. Πέστα και θα προσευχηθώ στον Κύριο για σένα...
Δεν πρόφτασα να τελειώσω. Σηκώθηκε απότομα όρθιος, έβγαλε από την πίσω τσέπη του παντελονιού ένα πιστόλι και μ' αυτό προτεταμένο μου ζητούσε να τον ακολουθήσω. Αδιαφόρησα και με σπουδή βγήκα από την πόρτα. Πίσω μου ο Στυλιανός φώναζε αλτ, αλτ! Χάθηκα ωστόσο στις σκηνές και το όνομά μου δεν μπόρεσε να το μάθει γιατί αρνήθηκαν όλοι να του το δώσουν...
Ο Στυλιανός Κορνάρος σε τελετή "εθνικής διαπαιδαγώγησης" στη Μακρόνησο. Δίπλα του, ο διοικητής του στρατοπέδου Σκαλούμπακας. (Φωτό "Το Ποντίκι")
Οι επισκέψεις του Στυλιανού Κορνάρου ήταν συχνές και στη Γυάρο μαζί με τον αρχιμανδρίτη Προκόπιο Παπαθεοδώρου και τον επίσκοπο Φιλάρετο, όπως φαίνεται από τα παρακάτω αποσπάσματα του βιβλίου «ΓΙΟΥΡΑ 1951» που γράφτηκε από τους ίδιους τους κρατούμενους της Γυάρου, εκδόθηκε πρώτη φορά από τον εκδοτικό οίκο «Νέα Ελλάδα» στο εξωτερικό όπου στάλθηκε παράνομα και στη συνέχεια επανεκδόθηκε τη περίοδο της μεταπολίτευσης από τις εκδόσεις «Εκδοτικός Οίκος Γνώση» (http://www2.rizospastis.gr/page.do?publDate=12/8/2000&;id=1209&pageNo=7&direction=1). Τα αποσπάσματα από τις σελίδες 260, 261 και 265 δείχνουν χαρακτηριστικά τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρονταν οι παραπάνω ιερείς στους κρατούμενους και έχουν ως εξής:
Αρχιμανδρίτης, θρησκευτικός επιθεωρητής των φυλακών Ελλάδας, ο πατήρ Προκόπιος (Προκόπιος Παπαθεοδώρου) μας επισκεπτόταν τρεις φορές το χρόνο. Τον Αύγουστο, το Πάσχα και τα Χριστούγεννα και έμενε 15-20 μέρες κάθε φορά. Η Γιούρα δε λογάριαζε ποτέ γιορτές, Χριστούγεννα ή Πάσχα. Η τρομοκρατία και το ξύλο δεν είχαν την ώρα τους και την ημέρα τους. Μέρα, νύχτα, γιορτή, καθημερινή, ο βούρδουλας έπεφτε αλύπητα στα κορμιά των κρατουμένων και τα πλήγιαζε. Η σκαπάνη ακουγόταν συνέχεια από το ξημέρωμα ως το βράδυ ακατάπαυστα κάτω από την απειλή του μαστιγίου. Κι έτρωγε το βράχο για να χτιστεί η νέα Βαστίλλη. Χιλιάδες κρατούμενοι με βαθουλωμένα μάτια, σακατεμένοι, ισχνοί, με σφιγμένα τα δόντια έρρεαν καθημερινά στους χώρους της αγγαρείας! Ο αέρας σήκωνε σύννεφα σκόνη κι έφερνε την απόγνωση στα μάτια, που κοκκίνιζαν - φλόγα. Ο ιδρώτας στάλαζε πάνω στο στεγνό και ακόρεστο βράχο.
Ο πατήρ Προκόπιος ανέβαινε στο βήμα, έκανε το σημείο του σταυρού 3 φορές, έκλεινε τα μάτια ανασηκώνοντας ελαφρά το κεφάλι και σταύρωνε τα χέρια «ευλαβικά». «Είμαι λίαν συγκεκινημένος, παιδιά μου, με την αθρόαν προσέλευσίν σας εις τον ιερόν τούτον χώρον όπου συνεκεντρώθημεν ίνα δυνηθώ εγώ ο πτωχός τω πνεύματι και με τη βοήθειαν του Χριστού και του Θεού» κλπ. άρχιζε την ομιλία του. Συγκεντρωμένοι στην πλατεία του όρμου τους οι κρατούμενοι άκουγαν ακίνητοι, αμίλητοι. Τα μάτια τους κατακόκκινα και απ' τα πρόσωπά τους η επίστρωση της σκόνης τους είχε αφαιρέσει κάθε χρώμα. Ήταν οι άνθρωποι του κάτεργου που μόλις είχαν γυρίσει από την καταναγκαστική δουλιά και δεν πρόφταιναν ακόμη ούτε να πλυθούν. Οι φύλακες με το βούρδουλα πέσαν πάνω τους και τους καθήλωσαν εκεί στην πλατεία: Έτσι γινόταν η αθρόα προσέλευση! Χρόνια ολόκληρα.
Οχτώβρης 1947. Ο ήλιος βασίλευε. Οι κρατούμενοι ακόμα γυρνούσαν από τη βαριά καταναγκαστική δουλιά. Στη στιγμή ο κράχτης φώναξε: «Συγκέντρωση». Πολύς κόσμος έπεσε, κατάκοπος από κούραση (η αντοχή έχει κάποιο όριο) στις σκηνές του. Ο πατήρ Προκόπιος ανέβηκε στο βήμα: «Ήλθατε, παιδιά μου; ήλθατε;». «Πολλοί είσασθε, κάνετε σχηματισμούς για να σας πάρει ο χώρος». «Δεν ήλθαν οι άλλοι, ε; δεν ήλθαν; θα φωνάξουμε και θάλθουν». Ένα νεύμα και στο λεπτό οι φύλακες ξεχύθηκαν μες στις σκηνές. Βρισιές, ξύλο χωρίς διάκριση, σε άρρωστους, σε γέρους, τους τραβούσαν από τα μαλλιά, από τα πόδια για να κατεβούν στο «κήρυγμα της αγάπης».
Οι συγκεντρώσεις κράταγαν μια - δυο ώρες. Ο πατήρ Προκόπιος ερχόταν συνοδευόμενος από τον Αντώνη Χατζηθεοδώρου ή το Δρακόπουλο Γαλάνη (και οι δυο τους κίναιδοι) κι απ' τους άλλους της συνοδείας του, 5-6 κλέφτες, απατεώνες, δοσίλογοι. Μιλούσε πάντα για «τον υλισμό», καταλήγοντας στο ότι «αν το σώμα, η αμαρτωλή σαρξ κουράζεται και υποφέρει στην πρόσκαιρη ζωή, φτάνει να σώσουμε την ψυχή μας». Κι έφερνε για παράδειγμα τη ζωή του ποιητή Ναπολέοντα Λαπαθιώτη! Προέτρεπε την επιστροφή στο Χριστό, που θα την πετύχουμε με τη μετάνοια για τα εγκλήματά μας. Αυτή ήταν πάντα η επωδός - άλλωστε και ο σκοπός του ερχομού του. Όπως είπαμε οι επισκέψεις του πάτερ Προκόπιου στη Γιούρα ήταν ταχτικές. Ήρθε αμέσως με την ίδρυσή της, για πρώτη φορά, τον Αύγουστο του 1947. Το μελτέμι βρισκόταν στο φόρτε του. Οι συγκεντρώσεις όμως έπρεπε να γίνουν.
Θάταν παράλειψη αν δε γράφαμε δύο λόγια για μια άλλη επίσκεψη. Στις 29-10-48 μας επισκέφθηκε ο επίσκοπος Κυκλάδων, Φιλάρετος, με το βοηθό τους αρχιμανδρίτη Κορνάρο. Ο επίσκοπος Φιλάρετος μίλησε στον Α΄ όρμο. Επετέθηκε στους κρατούμενους εντελώς ανοιχτά. Είπε: «'Η θ' αλλάξετε μυαλό, ή θα πεθάνετε - ο κομμουνισμός έσβησε». Και παρακάτω: «Αν έρθει ο κομμουνισμός στην Ελλάδα, εγώ πρώτος θα γίνω κομμουνιστής». Μας αποκάλεσε Σλάβους, εγκληματίες και μας κάλεσε να μετανοήσουμε ειλικρινά και έμπραχτα, αλλιώς θα ρημάξουμε στις φυλακές κλπ, κλπ».
Ο επίσκοπος Φιλάρετος, ο πατήρ Προκόπιος, ο αρχιμανδρίτης Κορνάρος, οι θρησκευτικοί επισκέπτες μας, ούτε και αυτοί δεν ήλθαν ποτέ σ' αυτό τον άξενο βράχο, κοντά μας, με λίγο ενδιαφέρον πραγματικό, με πόνο ή συμπάθεια στους συνανθρώπους τους. Δε μας είπαν ούτε δύο λόγια «παρηγορίας», τίποτε το ανθρωπιστικό, το χριστιανικό. Μόνο με τις επιθέσεις τους, την επίθεση των άλλων, κάναν τον πόνο μας πιο βαθύ και ολοκλήρωναν το μαρτύριό μας. Αυτά, φαίνεται είχε υπόψη του ένα σημείωμα της «Σωφρονιστικής Επιθεώρησης» των Τριανταφυλλίδη - Καταπόδη (τεύχος 4, Ιούλης - Αύγουστος 1950), που καταλήγει ως εξής, μιλώντας για τη χρησιμότητα των κληρικών στις φυλακές. «Αλλ' ερωτάται: είναι εύκολος η ανεύρεσις τοιούτων κληρικών, αφοσιωμένων εις την ηθικήν αναγέννησιν του καταδίκου, ανηκόντων εις την αριστοκρατίαν της ηθικής και του πνεύματος, προθύμων ν' αψηφήσουν μόχθους και κοσμικάς ικανοποιήσεις, αληθών μαρτύρων μιμητών του Χριστού, όστις έπαθε και απέθανε διά τον άνθρωπον; Ιδού το πρόβλημα. Διότι η αντικατάστασις του τύπου αυτού του κληρικού, του απαραιτήτου, δι' ενός "παπά" εν τη φυλακή, ολίγον ωφελεί τον κατάδικον και πολύ βλάπτει την Εκκλησίαν». Όταν όμως βλάπτει τον κατάδικον όσο μας βλάψαν εμάς;
Αυτόν τον άνθρωπο, λοιπόν, τιμά και μνημονεύει αυτή την Κυριακή 19/12/2012 η ιερά μητρόπολη Σύρου – Τήνου κλπ. με εκδηλώσεις, πομπές και αποκαλυπτήρια στην Τήνο, 100 χρόνια μετά τη γέννησή του, διότι, όπως φαίνεται από την πρόσκληση που έστειλε, θεωρεί ότι διακρίθηκε για το «πολυσχιδές και πολύμοχθο θρησκευτικό, κοινωνικό και εθνικό του έργο». Μάλιστα, τα έξοδα τουλάχιστον για την ανάγλυφη προτομή του, είναι της Μητρόπολης, χρήματα που κάλλιστα θα μπορούσαν να έχουν αξιοποιηθεί στο φιλανθρωπικό της έργο.
Με τη θλιβερή αυτή ευκαιρία, απευθύνουμε στο μητροπολίτη Σύρου – Τήνου κλπ., Δωρόθεο τον Β’ το εξής ερώτημα: Αν έχετε χαρά και τιμή να διοργανώνετε και να προσκαλείτε τον κόσμο στις εκδηλώσεις τιμής και μνήμης για έναν ακροδεξιό, φιλοδικτατορικό μητροπολίτη που δεν είναι πλέον εν ζωή, έχετε παρόμοια συναισθήματα και για τους εν ζωή εκπρόσωπους της αυτής ιδεολογίας στη Χρυσή Αυγή;
Τέλος, ερωτώνται όλοι οι εκπρόσωποι της δημοτικής αρχής της Τήνου ποια είναι η δική τους θέση απέναντι σε μια εκδήλωση τόσο προκλητική στο δημοκρατικό μας φρόνημα, και συνάμα καλούνται να μην συμμετάσχουν στην συγκεκριμένη εκδήλωση ως ένδειξη συνειδητοποίησης της πολιτικής της διάστασης.
